چالش های سالمندی
سالمندی، دوران مهمی از زندگی است. امروزه به دلیل بالا رفتن امید به زندگی و کاهش میزان زاد و ولد در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه خوشبختانه جمعیت سالمندی رو به افزایش است که چالش های سالمندی نیز با این رشد، افزایش پیدا خواهند کرد. برای نمونه، انسان ها نسبت به گذشتـه عمر طولانیتری دارند به طوریکه در سال های 55-1950 میانگین سن امید به زندگی 48 سال بود ، در حالیکه در سالهای 10-2005 این میانگین به 68 سال رسیده است . چالش های سالمندی
از سویی دیگر، آمارها نشان می دهند که؛ میانگین میزان زاد و ولد از 5 کودک برای هر زن در سال 1950 به 3/2 کودک برای هر زن در سال 2014 کاهش یافته است.. این آمارها نشان می دهند با افزایش امید به زندگی و کاهش زاد و ولد، جمعیت جهان در حال پیر شدن است. چالش های سالمندی
با توجه به آینده پژوهی ها و بررسی آمارها و پیش بینی های آینده، پدیده سالمندی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.
چالش های سالمندی
سالمندی در نگاه اجتماعی شامل برخی برداشت های قالبی منفی می باشد . در این نگاه، مردم از پیری می ترسند و در افکار عمومی پیری با تنهایی، بیماری، ناتوانی و از کار افتادگی همراه است. البته، تجارب افراد کهنسال همیشه این امر را تایید نمی کند. برای نمونه: 65 درصد جوانان انتظار دارند در سالمندی تنهایی را تجربه کنند اما، تنها 13 درصد از سالمندان تنهایی را تجربه می کنند.
افراد مسن به طور معمول دیدگاهی مثبت نسبت به سلامتی خود دارند و تنها یک سوم آنها شرایط سلامت خود را متوسط یا بد گزارش می کنند. با این همه، باید گفت، سالمندی در حقیقت فرایند فرسایشی طبیعی و نا گریزی است که می توان با مراقبت های مناسب و شناخت آن، بیماری و ضعف را در این دوره از زندگی به کمترین مقدار رسانده و دوران پیری سالم و هنجاری را طراحی نمود و این هدفی است که حیطۀ سلامت عمومی در گروه سالمندان دنبال می کند: کاهش ضعف و بیماری و افزایش سلامتی و طول عمر.
عمر اگر خوش گذرد، زندگی نوح کم است وَر بسختی گذرد، نیم نفس بسیار است
چالش های سالمندی
از این رو، پژوهش دربارۀ این دورۀ مهم زندگی، می تواند به عنوان یکی از اولویت های اساسی در هر جامعه ای مطرح باشد. دلایل گوناگونی می توانند توجیه کنندۀ ضروت پژوهش و تحقیق در حیطۀ سالمندی باشند:
· همانطور که بیان شد، امروزه با بهبود شرایط بهداشتی و درمانی و کاهش نرخ مرگ و میر و افزایش شاخص امید به زندگی، ما شاهد افزایش رو به رشد جمعیت سالمندان در جهان هستیم. چالش های سالمندی
بر اساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت ، در سال 2000، سالمندان 7 درصد جمعیت کلی را تشکیل می دادند( 600 میلیون سالمند) در حالیکــه، پیش بینی می شود گروه سالمندان در سال 2050 میلادی، 16 درصد جمعیت آنروز جهان را (دو میلیارد نفر) تشکیل دهند. (نگارۀ 1) چالش های سالمندی
بر این اساس، سالمندان سریعترین نرخ رشد جمعیت را در بین گروههای مختلف سنی دارند. هم اکنون، حدود دو سوم جمعیت سالمند دنیا در کشورهای در حال توسعه، مانند ایران، زندگی می کنند و پیش بینی می شود این رقم در سال 2050 به 80 درصد برسد. بر اساس مستندات سازمان جهانی بهداشت، افراد 60 سال و بالاتر، به عنوان سالمنـد شناختــه میشوند. کشورهایی که جمعیت سالمند آنها بالاتر از 7 درصد باشد جزو کشورهای دارای جمعیت سالخورده طبقه بنـدی می شوند. (جدول 1)
کشور |
درصد جمعیت بالای 65 سال |
ژاپن | 4/26 |
ایتالیا | 7/21 |
آلمان | 4/21 |
فرانسه | 7/18 |
سوئد | 2/18 |
انگلستان | 1/18 |
استرالیا | 15 |
آمریکا | 7/14 |
کره جنوبی | 13 |
چین | 5/9 |
جدول 1: 10 کشور سالخورده جهان (8)
چالش های سالمندی
داده های حاصل از گزارش مرکز آمار ایران نشان می دهد؛ جمعیت سالمند ایران 9/3 درصد جمعیت ایران در سال 1355 بوده است که با افزایش دو برابری به 3/7 درصد جمعیت، در سال 1385، رسیده است و در سال 1390 این نسبت به 3/8 درصد کل جمعیت رسیده است که رقمی معادل 6 میلیون 430 هزار نفر است. چالش های سالمندی
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد ، تعداد سالمندان ایرانی در سال 2050 میلادی به بالای 26 میلیون نفر (26 درصد کل جمعیت آنروز ایران) خواهد رسید. (نگارۀ 2). چالش های سالمندی
با توجه به چنین روند رو به رشدی در جمعیت سالمندی کشور ، می بایست این دوره از زندگانی از جهات مختلف مورد بررسی قرار گیرد تا به این دوران، نه به عنوان دورۀ عاجزی و ناتوانی، بلکه به عنوان دوره آرامش و نیکزیستی نگاه شود.
چالش های سالمندی
تغییرات هنجار در دوران سالمندی
به طور کلی می توان گفت که هنجار سالمندی از ابعاد مختلف قابل بررسی است: بعد جسمانی ، بعد شناختی، بعد هیجانی و بعد اجتماعی و رفتاری. چالش های سالمندی
الف) جسمانی
· تغییرات حسی
بینایی: بسیاری از افراد بزرگسال ممکن است دید خوب و هنجار داشته باشند ولی در اواخر دهه ی چهارم و اوایل دهه پنجم زندگی، افراد ممکن است با افت بینایی روبرو شوند. چالش های سالمندی
شنوایی: تقریبا 30 درصد سالمندان، مشکلات شنوایی دارند .آمار نشان می دهد در 25 درصد افراد تا 60سالگی و 65 درصد افراد تا 80 سالگی کاهش شنوایی روی می دهد. چالش های سالمندی
چشایی و بویایی:بویایی و چشایی نیز تحت تاثیر روند سالمندی قرار می گیرند. تعداد کل جوانه های چشایی بعد از 80 سالگی کاهش می یابد. بعضی افراد نیز کاهش در حس بویایی را تجربه می کنند و این امر معمولا به خاطر وجود مشکلاتی در گیرنده های بویایی است.
لامسه: پوست بدن یک نقش محافظتی ایفا می کند. تغییرات پوستی مانند ، چروک شدن ، نازک شدن ، خشک شدن و پوسته پوسته شدن پوست در دوران سالمندی ، افراد را نسبت به درد و آسیب حساس می کند .
· تغییرات استخوانی و ماهیچه ای
قد افراد به علت فشرده شدن دیسک های بین مهره ای کوتاه شدن ستون فقرات، کاهش می یابد. وزن مردها تا حدود 60 سالگی و زنها تا حدود 70 سالگی افزایش و بعد از آن کاهش می یابد. کاهش حجم عضله(آتروفی عضلانی) و افزایش چربی در سالمندان عمومیت دارد.
در نتیجه قدرت عضلانی کاهش می یابد. سطح کلسیم کاهش یافته و استخوانها شکننده تر می شوند. مفاصل نیز مشکلاتی را برای سالمندان ایجاد می کنند. در واقع آرتروز شایعترین مشکل مزمن سالمندان است.
· عملکرد حرکتی
با افزایش سن، توانایی رفتارها و حرکات پیچیده در فرد از دست می روند.انجام فعالیتهای پیچیده منوط به ظرفیت فیزیکی و عصبی می باشد که با افزایش سن و کاهش این ظرفیت ها، انتظار از دست رفتن پیچیدگی رفتاری، بالا می رود. مطالعات متعدد نشان دادند که کنترل ژست با افزایش سن کاهش می یابد. این افت در کنترل ژست، در اوایل دهه پنجم زندگی شروع می شود و بتدریج و منظم در ادامه زندگی پیشرفت می کند.
· تغییرات جنسی
تمایل و عملکرد جنسی ممکن است حتی تا دهه های هشتم و نهم زندگی در حدود طبیعی باشد، ولی فراوانی دفعات آن(کمی و کیفی) کاهش یابد. تغییرات آناتومیک، فیزیولوژیک و هورمونی، باعث می شود که هم مردها و هم زنها به محرکهای بیشتری برای تحریک شدن و زمان بیشتری برای رسیدن به ارگاسم نیازمند باشند.
· تغییراتی در سیستم اعصاب مرکزی و هورمون ها
از نظر کلی یکی از مشکلات دوره سالمند%8