پیری، آیینهای از رنجهای پنهان
مقدمه بنیاد فرهنگ سالمندی برای مقاله:
در جهان پرشتاب امروز، سالمندان بیش از هر زمان دیگری در معرض نادیدهانگاری قرار دارند. در میان تبلیغات رنگارنگ جوانی، ارزشهای مصرفگرایانه، و سرعت دیوانهوار زندگی شهری، صدای سالخوردگان – آنانی که گنجینهای از خاطره، تجربه و صبوریاند – به تدریج کمرنگ میشود.
بنیاد فرهنگ سالمندی، با رسالت ترویج نگاه انسانی، فرهنگی و مسئولانه به مقوله سالمندی، باور دارد که پیری نه پایان راه، بلکه مرحلهای ارزشمند از زندگی است؛ مرحلهای که مستحق احترام، توجه و درک عمیق است.
در این مسیر، ما نیازمند بازخوانی روایتهایی هستیم که معمولاً در سایه میمانند. روایتهایی که نه در متن کتابهای درسی یا تیترهای رسانهای، بلکه در چروکهای صورت، در سکوتهای طولانی، در نگاههای منتظر و گاه در تنهایی طاقتفرسا نوشته میشوند.
کتاب «پیری» اثر مهران حاجیمحمدیان یکی از آثاریست که با جسارت و صداقت، این سکوتها را به کلمه تبدیل کرده است. روایتی مردمنگارانه از زندگی روزمره سالمندانی که هر یک، آیینهای از بخشی از واقعیت جامعه ما هستند؛ جامعهای که گاه با بیمهری، گاه با ناآگاهی و گاه تنها با بیتفاوتی، نسل خاکخورده و ریشهدار خود را به حاشیه میبرد.
مقالهای که پیشروی شماست، تلاشی است برای معرفی و تحلیل این کتاب ارزشمند از زاویهای تازه؛ زاویهای که ما را به تأمل، همدلی و بازنگری در نگاهمان به سالمندی دعوت میکند. خواندن این مقاله نهتنها آگاهیبخش است، بلکه گامی کوچک اما ضروری در مسیر بازسازی پیوند میان نسلها و احیای کرامت انسانی سالمندان سرزمینمان است.
باشد که این خوانش، تلنگری باشد برای همه ما؛ برای دیدن، شنیدن و بودن در کنار کسانی که پیش از ما بودند و راه را برایمان هموار کردند.
با مهر
بنیاد فرهنگ سالمندی
روایتی مردمنگارانه از زندگی سالمندان بر پایه کتاب «پیری» اثر مهران حاجیمحمدیان
در هیاهوی روزمره زندگی، کمتر پیش میآید لحظهای درنگ کنیم و به چهره یک سالمند بنگریم؛ چهرهای که شاید تنها تصویری از پیری فیزیکی به ما نشان دهد — مویی سپید، دستی لرزان، صدایی آرام. اما در پس این ظاهر، جهانی نهفته است از خاطرات تلخ و شیرین، حسرتها، سکوتها و گاه رنجهایی جانکاه که دیده نمیشود. کتاب «پیری» اثر **مهران حاجیمحمدیان** با نگاهی مردمنگارانه، پرده از این جهان پنهان برمیدارد و خواننده را به سفری عمیق و انسانی در دل تجربه زیسته سالمندان میبرد.
📖 نگاهی به کتاب: داستانهایی که وجدان را بیدار میکنند
کتاب «پیری» نه صرفاً یک اثر مستند یا گزارشی جامعهشناختی، بلکه یک روایت انسانی از زندگی واقعی سالمندان است. نویسنده با تکیه بر مشاهدات میدانی و گفتوگوهای صمیمانه، داستانهایی از سالمندانی گردآوری کرده که هرکدام بخشی از حقیقت تلخ جامعه ما را بازگو میکنند:
* مادری که فرزندش او را در حیاط امامزاده صالح رها کرده؛ با چادری خاکی و نگاهی منتظر.
* پیرمردی که برای گذران زندگی مسافرکشی میکند و بهخاطر کندی ذهنش، به سخره گرفته میشود: «پیر خرفت!»
* پدر یا مادری که فقط شبمانهایی در خانه فرزندانشان دارند؛ با هزار خواهش و شرم، تا فردا صبح که دوباره باید بروند.
* سالمندانی که از ترس سربار بودن، داوطلبانه به خانه سالمندان میروند و هر روز چشمبهراه فرزندانی هستند که هرگز نمیآیند…
این روایتها، تلنگریاند بر روح خفته ما — بهویژه در فرهنگی که پیری را بیشتر یک «مشکل» میبیند تا یک «فرصت» برای مهرورزی.
✍️ نقد و تحلیل: مردمنگاری زندگی روزمره، صدای پنهان جامعه
ویژگی برجسته کتاب «پیری» در **رویکرد مردمنگارانه آن به پدیده سالمندی** است. این کتاب از منظر علمی یا روانشناختی به بررسی پیری نمیپردازد؛ بلکه تلاش دارد آن را در بستر زندگی روزمره، همانطور که هست، به تصویر بکشد. زاویه دید نویسنده، زاویه یک شنونده دلسوز است — نه تحلیلگری از بالا، بلکه انسانی در دل جامعه.
خواننده در این کتاب با سالمندانی روبهرو میشود که در سکوت زندگی میکنند، چون دیگر کسی حوصله شنیدنشان را ندارد. فراموشیشان به تمسخر گرفته میشود، صدایشان به کندی شنیده میشود و حضورشان در خانه فرزندانشان به «مهمانی کوتاهمدت» تقلیل یافته است. این داستانها، گاهی بغض را در گلوی خواننده حبس میکنند، اما در نهایت او را به تأملی عمیق در باب **ارزش و جایگاه سالمندان در جامعه معاصر** وا میدارند.
🔦 دعوتی برای دیدن، شنیدن، همدلی کردن
کتاب «پیری» بیش از آنکه مخاطب را سرگرم کند، او را **بیدار میکند**. بیدار از خوابِ عادت. بیدار از بیتفاوتی. این کتاب دعوتی است به:
* دیدن سالمندان با نگاهی تازه؛ نگاهی سرشار از احترام، مهر و صبوری.
* شنیدن روایتهای خاموشی که جامعه از آنها گریزان است.
* درک رنجهایی که با هیچ فریادی گفته نمیشوند، اما در نگاه و سکوت جاریاند.
در روزگاری که بوق زدن پشت یک پیرمرد راننده یا عجله برای سبقت گرفتن از سالمندی که آهسته قدم میزند، به یک عادت تبدیل شده، این کتاب یک مکث اجباریست؛ مکثی برای یادآوری انسانیت.
📌 چرا باید این کتاب را بخوانیم؟
* چون سالخوردگی، بخشی اجتنابناپذیر از زندگی همه ماست.
* چون با خواندن این کتاب، نسبت به پدر و مادر، همسایه مسن، یا سالمندِ غریبهای در پارک، حساستر، صبورتر، و مهربانتر خواهیم شد.
* چون جامعه ما در آستانه موج گسترده سالمندی قرار دارد و این کتاب، دریچهای است برای آمادگی ذهنی و عاطفی در برابر آن.
* و شاید مهمتر از همه: چون «پیری»، آیندهی خود ماست.
🌱 نتیجهگیری: بازاندیشی در معنا و شأن سالمندی
«پیری» نه فقط یک کتاب است، بلکه یک آیینه است — آیینهای که به ما نشان میدهد چگونه با نسل سالمند رفتار میکنیم و درواقع، چگونه با آینده خود مواجه خواهیم شد. ما نیازمند بازنگری عمیق در نگاهمان به سالمندی هستیم. این کتاب فرصتی است برای آغاز این بازنگری.
در هر صفحه، زمزمهای نهفته است: «کمی آرامتر، کمی مهربانتر، کمی صبورتر…»
💬 یک جمله برای همیشه:
«پیری، آینهای است که در آن، مهربانی یا بیمهریمان به خودمان باز میتابد.»
خواندن این کتاب، تجربهای است از جنس بیداری؛ بیداری نسبت به پیرامون، نسبت به ریشههایمان، و نسبت به آیندهای که با گامهایی آهسته اما مطمئن، در راه است.
اگر این مطلب برای شما مفید بود لطفا آن را برای آگاهی جمعی با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
