پوست و سالمندی

مقدمه :

با افزایش سن پوست انسان دچار تغییراتی می شود که این تغییرات به عواملی بستگی دارد . سلولهای پوست دارای DNA هستند . که این پروتئین حاوی دستورالعملهای مربوط به هدف آن سلول است . در طول عمر ممکن است این ماده آسیب ببیند ولی وقتی سلول جوان است قادر است به صورت کارآمد این آسیب را ترمیم کند .

همزمان با افزایش سن سلولها توان خود را در ترمیم DNA از دست می دهند بدین ترتیب DNA آسیب بیشتری می بیند و سلول دیگر کارکرد طبیعی و موثر نخواهد داشت ، این فرآیند پایه و اساس روند پیری پوست است . بیشتر تغییرات پوستی در سالمندی طبیعی است ، اما برخی از آنها ممکن است نشان دهنده یک مشکل جدی تر در وضعیت سلامتی سالمند باشد. بنابراین ، مهم است که با تغییرات عادی و غیر عادی در پوست سالمند آشنا شویم .

مراقبت از پوست و پیری بنیاد فرهنگ سالمندی پوست و سالمندی

بحث :

پوست بخشی از دستگاه پوششی بدن است. بخش‌های دیگر این دستگاه مو، ناخن و غشاء مخاطی هستند. پوست و سالمندی

پوست متشکّل از سه لایه اصلی است :

روپوست (اپیدرم) که لایه نازک‌تر خارجی است. روپوست لایه‌های ضخیمی از سلولهای مسطح است. پوست و سالمندی
درم که لایه ضخیم‌تر داخلی است.
هیپودرم که پوست را به بافت‌های ماهیچه‌ای متصل می‌کند

پوست با دارا بودن سطح متوسطی حدود ۲ متر مربع (۲٫۵ یارد مربع)، یکی از بزرگ‌ترین اعضا بدن است. پوست یک سد محافظتی بین محیط جهان اطراف با عضلات، اعضای درونی و رگهای خونی و اعصاب بدن تشکیل می‌دهد. مو و ناخنها از پوست منشأ گرفته و یک حفاظت اضافی ایجاد می‌کنند. ظاهر پوست به‌طور گسترده‌ای تغییر می‌کند؛ که این تغییر نه تنها به دلیل عواملی همچون افزایش سن بوده، بلکه، نمایش دهنده نوسانات هیجانی و سلامت عمومی، نیز است.

پوست یک عضو زنده است هرچند فوقانی‌ترین لایه آن لایه‌شاخی (اِستراتوم کورنِئوم) و روپوست (اپیدرم) بوده که سطح پوست را تشکیل می‌دهند و متشکل از سلولهای زنده و مرده هستند و در هر فرد حدود ۳۰ هزار عدد از این سلولها در هر دقیقه ریزش می‌کنند. با این وجود سلولهای زنده پوست دائماً در قسمت زیری تر روپوست تولید شده تا جایگزین این سلولها گردند. در زیر روپوست، درم قرار گرفته که حاوی عروق خونی، پایانه‌های عصبی و غدد است. لایه‌ای از چربی در زیر درم قرار می‌گیرد و به عنوان یک عایق، ضربه گیر و منبع انرژی عمل می‌کند.

بدن هر انسان در مدت زمان یک زندگی ۷۰ ساله، متوسط حدود ۴۶/۵ کیلوگرم پوست دور می‌ریزد و هر ماه تمام پوست هر فرد عوض شده و نو می‌شود.

رشد پوست:

در اکثر نواحی بدن، روپوست، چهار لایه دارد. در تحتانی‌ترین قسمت، لایه قاعده‌ای قرار دارد، که در آن سلولهای جدید ساخته می‌شوند. به موازات حرکت به سطح، سلولها تغییر می‌کنند تا لایه‌های بینابینی یعنی سلولهای خاردار و دانه‌ای را تشکیل دهند. سلولهای در عرض ۲–۱ ماه به سطح می‌رسند. لایه سطحی متشکل از سلولهای مسطح مرده است که دائماً ریزش می‌کنند.

سلول لایه سطحی: سلولهای مسطح مرده در سطح پوست یک پوشش محافظتی خشن تشکیل می‌دهند. این سلولها دائماً به موازات از دست رفتنشان، جایگزین می‌شوند.
لایه ی لوسیدوم:که زیر لایه ی شاخی قرار داشته و یک لایه ضد آب با پیوندهای محکم بین سلولی میباشد پوست و سالمندی
سلول دانه‌ای: سلولهای لایه دانه‌ای (گرانولار) مسطحتر از سلولهای خاردار هستند و ساختار سلولی آن‌ها شروع به بهم خوردن می‌کند.
سلول خاردار: سلولهای واقع در لایه سلولی خاری، بر آمدگی‌های خاری دارند که آن‌ها را به هم متصل می‌کند و به پوست قدرت می‌دهد. پوست و سالمندی
سلول قاعده‌ای: سلولهای لایه قاعده‌ای به میان‌پوست چسبیده‌اند. این ناحیه، قسمتی از پوست است که سلولهای آن مرتباً تقسیم می‌شوند تا سلولهای جدید را که بعداً به لایه‌های بعدی تبدیل می‌شوند، بسازد.

ترمیم پوست:

زمانیکه پوست آسیب می‌بیند، از طریق ترمیم بافت آسیب دیده و جایگزین ساختن بافت از دست رفته با سلولهای جدید، پاسخ می‌دهد. طی روند ترمیم، بافت مرده یا آسیب دیده، ابتدا توسط بافت اسکار و به تدریج با سلولهای جدید سالم جایگزین می‌شود. ترمیم پوست طی مراحلی که در زیر گفته شده، صورت می‌گیرد.

هر آسیبی که منجر به ضایعه پوستی شود، در صورتیکه ضایعه سطحی باشد مسئله مهمی نیست. ممکن است رگهای خونی میان‌پوست آسیب دیده و باعث خون‌ریزی شود. خون از رگهای خونی نشت پیدا کرده، منجر به تشکیل لخته می‌شود. فیبروبلاستها و دیگر یاخته‌های اختصاصی ترمیمی تکثیر شده و به ناحیه آسیب دیده مهاجرت می‌کنند.

فیبروبلاستها: کلافه‌ای از بافت فیبردار در داخل لخته ایجاد می‌کنند. به موازات انقباض رشته‌های فیبرین کلافه دچار چروکیدگی می‌شود. بافت پوستی جدید در زیر تشکیل می‌گردد.کلافه فیروز، سفت شده تا یک کبره زخم بر روی سطح پوست ایجاد کند. زمانیکه رشد پوست جدید کامل شود این کبره می‌افتد. با این وجود اثر زخم ممکن است باقی ماند.

انواع پوست و مراقبت از آن

بطور کلی 5 نوع پوست شناخته شده است که عبارتند از: پوست و سالمندی

1- پوست نرمال

این نوع پوست، نه زیاد خشک است و نه زیاد چرب. در پوست نرمال، مــنــافــذ پـوست قابل رویت بـوده امـا بـزرگ و یـا مســدود نیستند. پوست پس از شستشو نرم ولطیف خواهد شد و به نـدرت جوش در این پوست‌ها ظاهر می‌گردد.

2- پوست چرب

در این پوست‌ها، همواره چربی روی پوست دیده و احساس می‌شود. پوست اغلب چرب و براق است و سطح پوست ضخیم و خشن می ‌بــاشد. منافذ پوست بزرگ و قابل رویت هستند. این پوست‌ها زیاد جوش می‌زنند و گرد و غبار و آلودگی بیشتري را به خود جذب می‌کنند. در پوست‌های چرب، غـدد چـربـی بـیـش از حـد فـعـال هستند و به همین خاطر منافذ پوست در معرض انسداد و مستعد آکنه است. حسن این نوع از پوست کـمـتـر چـروکیده شدن است.

3- پوست خشک

افرادی که پوست خشک دارند از نازک و کاغذی بودن پوست خود، همواره گله مند هستند و در این افراد هـنـگـام لـمس، خشکی پـوسـت احساس می‌شود. منافذ پوست ریز است و در پوست به ندرت جوش دیده‌ می‌شود. چون در این اشخاص غدد چربی کم کار است بنابراین پوست خشک و معمولا پوسته پوسته می‌شود. پوست‌های خشک، مـستعد چین و چروك هستند و در زمستان خشکی پوست بیشتر شده و ممکن است با خارش همراه باشد.

4- پوست ترکیبی یا مختلط

اغلب افراد پوستی ترکیبی دارند بـدیـن مـفهوم که بخشی از پوستشان چرب و بخشی دیگر خشک است. پوست خشک معمولاً در نواحی گونه، دور چشم و گردن است و چربی پوست بیشتر در پیشانی، بینی و چانه دیده می‌شود.

5- پوست حساس

پوست‌های حساس بـه آسـانـی تــحریـک می‌شوند و دچار حساسیت وخارش، سوزش، قـرمــزي و ساییدگی در پوست می‌گردند. افراد دارای پوست‌های حساس، گاهی جوش می‌زنند. پوست و سالمندی

علائم پیری پوست

گاهی سن فرد با سن پوست او متفاوت است. ژنتیک، عدم مراقبت صحیح از پوست و قرار گرفتن در معرض عوامل آسیب زا از جمله علل افزایش سن پوستی هستند. علائم پیری پوست عبارتند از:

افزایش لکه های تیره
افزایش تعداد خال ها
رشد خال ها
تغییر رنگ، تیره یا کدر شدن پوست
نازک شدن پوست که با تیرگی زیر چشم و مشخص شدن مویرگ های پوستی خود را نشان می دهد پوست و سالمندی
درمان زخم یا یا سایر مشکلات پوستی به کندی انجام می شود
پارگی رگ های کاپیلاری و مویرگ ها
کبودی مکرر پوست
افزایش حساسیت پوستی پوست و سالمندی
به وجود آمدن چین و چروک ها
ایجاد خط روی پیشانی و خط لبخند و خط اخم روی پوست
آویزان و شل شدن پوست

علل تغییرات پوست سالمندان:

تجزیه کلاژن و الاستین (انواعی از پروتئین) پوست پوست و سالمندی
کاهش استروژن در زنان خصوصا پس از یائسگی
کاهش چربی های زیر پوستی
کاهش حجم عضلات صورت پوست و سالمندی
کاهش فعالیت های ترمیمی در پوست
ضعیف شدن سیستم ایمنی
کاهش رشد و تکثیر سلول های پوستی و در نتیجه کوچک شدن و کاهش تعداد سلول ها پوست و سالمندی
کاهش گردش خون
ابتلا به برخی اختلالات مانند فشار خون بالا و دیابت
مصرف طولانی مدت داروهای خاص
مصرف داروهای ضد انعقاد، آنتی بیوتیک، برخی مسکن ها در سالمندان رایج است
عدم کنترل و درمان خشکی پوست

تغییرات پوست در سالمندی به چند عامل محیطی بستگی دارد:

عوامل محیطی وآب و هوایی
اصول و تغذیه صحیح
حفظ نگهداری از پوست
مصرف سیگار و الکل

پوست و سالمندی

عوامل پیری پوست سالمندان :

اگرچه پیری پوست یکی از عوارض افزایش سن بوده و نمی توان آن را متوقف نمود. اما می توان با مراقبت های صحیح و دوری از عوامل پیری پوست، از شدت مشکلات پوستی در دوران سالمندی کاست یا آن ها را به تعویق انداخت. از جمله این عوامل عبارتند از:

اشعه فرابنفش خورشید : حتی در روزهای کاملا ابری این اشعه مضر به زمین رسیده و با پوست برخورد می کند
شستشوی زیاد یا نادرست پوست
استفاده بیش از اندازه از مواد بهداشتی و آرایشی
زندگی در مناطق آلوده
کاهش وزن ناگهانی

مراقبت از پوست سالمندان :

بهتر است که این مراقبت ها از سنین جوانی آغاز شده و تا دوران سالمندی ادامه یابد:

جلوگیری از برخورد اشعه ماورای بنفش با پوست
با استفاده منظم از ضد آفتاب مناسب و پوشش پوست و سالمندی
محافظت از پوست در مقابل سرمای شدید
استفاده منظم از مرطوب کننده و آب رسان پوست
پرهیز از شستشوی زیاد پوست پوست و سالمندی
برای شستشو از شوینده های ملایم استفاده کنید پوست و سالمندی
لیزر درمانی پوست یا لایه برداری
به تولید کلاژن، تعویق روند پیری پوست و جلوگیری از نازکی پوست سالمندان کمک می کند
ورزش قدرتی مداوم
با تقویت بافت عضلانی محافظت بالاتری از پوست و چربی به عمل می آید
مصرف برخی داروهای موضعی
قطع یا جایگزین کردن داروهایی که منجر به کبودی پوست سالمندان می شوند
پی آر پی به جوان سازی، افزایش ضخامت و قوام پوست و در نهایت کاهش بروز کبودی کمک می کند
تزریق ژل که جایگزین چربی و بافت نرم از دست رفته می شود

پوست و سالمندی

نگهداری از پوست سالمندان:

یکی از اساسی ترین موارد نگهداری از سالمند ، محافظت از پوست سالمندان می باشد . در زیر اشاره ای کوتاه به این موارد داشته ایم .

سالمندان خود را در معرض مستقیم نور خورشید قرار ندهند. پوست و سالمندی
از مصرف دخانیات اجتناب کنند.
به اصول تغذیه پایبند باشند. پوست و سالمندی

برای پیشگیری از مشکلات یا تغییرات پوست در سالمندی چه راهکارهایی را باید انجام دهیم:

۱) با وجود عارضه های پوستی آنها را به حال خود رها نکنید و درمان را شروع کنیم .

۲) در حفظ و نگهداری از پوست دقت و لطافت کافی را داشته باشیم و با پوست به صورت خشن رفتار نکنید.

۳) پایبند به اصول تغذیه صحیح باشید . پوست و سالمندی

۴) پوست خود را آبرسانی و یا مرطوب کنید .

۵) همیشه لباس مناسب بپوشید . واز پوشیدن لباس تنگ جلوگیری کنید .. پوست و سالمندی

مرطوب کردن پوست برای سالمندان :

استفاده از مرطوب کننده ها بر روی پوست سالمندان کمک می کند که دیگر پوست سالمند دچار خارش و کم‌آبی نشود اما بهترین زمان استفاده از این مرطوب کننده ها زمانی است که از حمام خارج می شوید چون پوست بدن در این زمان کاملا خشک خشک نشده و کمی رطوبت دارد. سالمندان دقت داشته باشید هیچ گاه پوست صورت و بدن خود را سفت و محکم خشک نکنید .

تاثیرات رژیم غذایی درست بر روی پوست سالمندان:

استفاده از میوه ها سبزیجات آبرسان طبیعی برای پوست سالمندان به حساب می‌آید. اگر رژیم غذایی صحیح را رعایت نکنید و از فست فودها و غذاهای آماده استفاده کنید پوستتان روز به روز بدتر می‌شود و دیگر شفافیت ندارد ولی در عوض اگر از سبزیجات و میوه جات به اندازه کافی استفاده کنید خواهید دید که چه پوست شفاف و روشنی دارید و این حس بسیار لذت بخش است . در ضمن افرادی که وظیفه مراقبت در منزل از سالمندان را برعهده دارند حتما باید نگاه ویژه ای به تغذیه سالمندان داشته باشند .

انتخاب لباس در جلوگیری از تغییرات پوستی در سالمندان

سالمندان دقت داشته باشند لباس هایی که انتخاب نمایند تا تمام بدن شما را بپوشاند با پوشیدن این لباس از ورود اشعه ماورا بنفش به پوست خود جلوگیری می‌شود. این موضوع تاثیر زیادی روی تغییر رنگ پوست دارد و همین طور است که از بروز لکه های پوستی جلوگیری می کند و یا حتی در هنگام گردش و کوه وجنگل ، حتماً از کلاه های لبه دار بزرگ استفاده شود و سعی شود از لباسهای گشاد و نخی استفاده شود و

مواد معدنی برای درمان و پیشگیری :

بهترین محافظ پوست از نور خورشید در سالمندان ، مصرف مجموعه‌ای از کاروتنوئیدها ، اسیدهای چرب امگا ۳ و ویتامین‌های C و E می‌باشد. به طور کلی تغذیه نقش مهمی در سلامت پوست درمان بیماری پوستی در سالمندان ایفا می‌کند. دریافت مواد آنتی‌اکسیدان که از اکسیده شدن چربی‌های غشاء سلول‌ها جلوگیری می‌کنند ، در حفظ سلامت پوست نقش حیاتی دارد. مانند: