اقتصاد سالمندی راهی که باید با دقت به آن نظر کرد
بررسی عمر و گذر از زمان در هر موضوعی کاری بسیار شیرین و البته پیچیده است. در انسان گذشتن از میانسالی و ورود به سالمندی، گاهی اوقات چنان چالش برانگیز است که ممکن است دردسرهای بزرگی برای این قشر فرزانه بوجود آورد.
در کشورهای درحال توسعه و کشورهایی مانند کشور عزیزمان ایران، که اقتصاد گره بسیار محکمی با زندگی روزمره مردم دارد، تقریبا بزرگترین مشکل جامعه بزرگسالان را می توان گفت که اقتصاد بر عهده دارد. اگر به زندگی عموم مردم نگاه کنیم خواهیم دید که نمی توان از کنار اقتصاد آن هم با وجود تورم های کمرشکن به سادگی عبور کرد.
اقتصاد سالمندی یکی از مواردی است که به نظر من حتما افراد باید بسیار قبل از پیر شدن به آن بیاندیشند تا بتوانند آرامشی خوب برای دوران پیری خود رقم بزنند. متاسفانه باز هم باید بگویم که در ایران، موارد زیادی نیستند که افراد می توانند از آن برای این موضوع استفاده کنند به این دلیل که بسیاری از افراد عادی جامعه را خانواده های معمولی و با درآمد کم تشکیل می دهند. اقتصاد سالمندی
امید به زندگی و جمعیت
خوشبختانه در طی سال های مختلف و با تأثیرگذاری عوامل متعدد، نرخ امید به زندگی افزایش یافته است. که البته این عامل با توجه به نرخ کم رشد جمعیت، باعث پیر شدن جامعه می شود. همانگونه که می دانیم اقتصاد از عوامل تأثیر گذار در کمیت و کیفیت زندگی و همچنین نرخ رشد جمعیت است. مدت هاست که چالش اقتصاد چه برای سالمندان و چه سایر افراد جامعه مشکلاتی بوجود آورده است. بنابراین موضوع های تأثیر گذار در وضعیت مالی افراد را تحت تأثیر قرار داده است. اقتصاد سالمندی
هزینه های سرسام آور زندگی امکان برنامه ریزی برای اینده را محدود کرده و تأثیر خود را بر قسمت های مختلف زندگی تمام آحاد جامعه خواهد گذاشت. به این موضوع اضافه بفرمایید مالیات هایی که همخوان با سن و سایر عوامل تأثیرگذار بر زندگی سالمندان پیش نرفته باشد. اقتصاد سالمندی
تأمین اجتماعی و بازنشستگی یکی از مهمترین بخش‌هایی است که از تغییر ساختار جمعیتی متأثر شده اند. بنابراین در یک جامعه که در مسیر سالمندی قرار گرفته است، متاسفانه این دو سازمان بهینه سازی مناسب و درخوری در زمینه سالمندی نداشته و تقریبا می توان گفت که به روز نیستند.
افزایش هزینه‌های تأمین اجتماعی، منجر به افزایش مالیات خواهد شد. یکی از مهمترین راهکارهای اقتصادی برای مواجهه با فشار هزینه‌های تأمین اجتماعی این است که دولت از تکیه بر مالیات بر دستمزد، به سمت مالیات بر سرمایه و مالیات بر مصرف حرکت کند. هرچند سالهاست که با آمدن مالیات بر ارزش افزوده این کار شروع شده اما متاسفانه، بنا به دلایل مختلف سیاسی و اقتصادی، نتوانسته است تأثیر مناسبی در جامعه بگذارد. اقتصاد سالمندی
در نتیجهٔ سالمندی، نسبت سرمایه به نیروی کار و مصرف، در طول زمان به صورت قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد یافت. به نظر من البته بعنوان نظر شخصی و اجتماعی یک شهروند نه یک مقتصد، اگر دولت نتواند نسبت مالیات را بر مبنای سن و عمر، بهینه سازی کند، او برای ایجاد تعادل در بودجه خود مجبور است بخشی از هزینه‌های خود را کاهش داده و در نتیجه سرمایه‌گذاری عمومی در زیرساخت‌های جامعه با مشکل مواجه خواهد گردید. اقتصاد سالمندی
بازار کار و اقتصاد سالمندی
بازار نیروی کار را می‌توان اصلی‌ترین حوزه مدیریت سالمندی در کشور دانست. بازار کار و تغییرات مربوط به آن را باید مهمترین بخش اقتصاد متأثر از سالمندی دانست. در سالهای قبل دیده ایم که با توجه به مشکل دولت مردان در ایجاد شغل برای جوانان، به غلط با منع سالمندان و افرادی که همچنان توان کار کردن دارند، به اصطلاح شغل برای جوانان ایجاد کرده اند. این خود یکی از بزرگترین مشکلاتی بوده که جلوی درآمدزایی سالمندان را در اوج زیاد شدن هزینه آنها گرفته است. اقتصاد سالمندی
سیاست‌های مختلفی به منظور ایجاد تعادل در این بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد که یکی از بهترین سیاست‌ها، تشویق نظام‌مند و برنامه‌ریزی شده مهاجرت نیروی کار به داخل است. امروزه استفاده از این ابزار محدود به کشورهای توسعه یافته نبوده و کشورهای در حال توسعه نیز از آن برای مدیریت جمعیت و کاهش آثار سوء پیری سود می‌جویند. این سیاست علاوه بر اینکه منجر به کاهش دستمزد می‌شود، نرخ اجاره سرمایه و نسبت نیروی کار به افراد بازنشسته را افزایش داده و درآمدهای مالیاتی دولت را افزایش خواهد داد. در کنار این موضوع باید حل مشکل مهاجرت نیروی انسانی ایرانی را با جدیت هدف برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری دانست.
آثار اقتصادی سالمندی بسیار پیچیده بوده و گاه یک بخش، تأثیرات همزمان مثبت و منفی از این پدیده خواهد پذیرفت. به عنوان مثال سالمندی از نیروی کار جامعه خواهد کاست؛ در حالی که در سمت دیگر، افزایش پس‌انداز در جامعه را به دنبال خواهد داشت. یعنی یکی از دو عامل اصلی تولید اقتصادی را کاهش و عامل اصلی دیگر را افزایش خواهد داد! بنابراین اثر این پدیده بر تولید و رشد اقتصادی را نمی‌توان بدون انجام مطالعات تجربی پیش‌بینی نمود.
نتیجه اقتصاد سالمندی
مطالعات پیش نگر با استفاده از داده‌های سری زمانی اقتصاد ایران نشان می‌دهد شاخص سالمندی در کوتاه‌مدت و بلند مدت، اثر کاهنده و معناداری بر رشد اقتصاد غیرنفتی ایران داشته‌است. اما تاکنون و با توجه به ساختار جوان جمعیت ایران، آثار اقتصادی پیری حساسیتی برانگیخته، اما پیش‌بینی‌ها از تشدید روند سالمندی جمعیت ایران در دهه‌های آتی و ظهور آثار سوء این پدیده در آینده نزدیک در صورت مدیریت نکردن این پدیده حکایت دارد. اقتصاد سالمندی
این آمارها می گویند که در حدود دو و سه دهد آینده جمعیت سالمند ایران حدود یک سوم جمعیت کشور خواهد شد. نیاز است که با برنامه ریزی مناسب و هدفمند به این دوره پا گذاشت. کشورهای توسعه یافته حدود یک صد سال است که برای ورود به این مرحله برنامه های مدونی تهیه و اجرا کرده اند. متأسفانه در کشور ما علاوه بر این عدم برنامه ریزی سوءمدیریت هایی هم بوده که گاها نتیجه برعکس داشته است. اقتصاد سالمندی
ناگفته پیداست که حل مشکل اقتصاد سالمندی اثرهای مثبت بسیار زیادی در کمک به بهداشت و سلامت جسمی و روانی سالمندان عزیز خواهد داشت. بهتر شدن وضعیت معیشتی و زندگی، جامعه را به سمت شادتر شدن و سلامت سوق داده و بر کیفیت آن می افزاید.
به هر حال در حال ورود به دورانی هستیم بنام سونامی سالمندی که نمی توان آن را نادیده گرفت و البته نمی توان انتظار داشت که دولت نیز به تنهایی بتواند از پس معضل اقتصاد سالمندی برآید. بنابراین باید با درایت و برنامه ریزی مناسب همه آحاد جامعه نبیت به حرکت مناسب در خصوص اقتصاد سالمندی قدم برداشته و هر کس در حد توان خود به دیگری برای بهبود شرایط کمک کند.
