زونا چیست ؟

زونا یک بیماری است که بر اعصاب شما تأثیر می گذارد . این می تواند باعث سوزش ، درد ( تیر کشیدن ) ، سوزن سوزن شدن ، خارش و یا همچنین بثورات و تاول شود .

ممکن است در کودکی مبتلا به آبله مرغان شده باشید . زونا در اثر همین ویروس یعنی ویروس واریسلا زوستر ( VZV ) ایجاد می شود . بعد از بهبودی از آبله مرغان ، ویروس در بعضی از سلولهای عصبی شما به زندگی خود ادامه می دهد . البته این ویروس به دلیل غیرفعال بودن قابل شناسایی نیست .

در حقیقت ، اکثر بزرگسالان در بدن خود با VZV زندگی می کنند اما علائم بیماری زونا را بروز نمی دهد . تنها برای حدود یک نفر از هر سه بزرگسال ، ویروس دوباره فعال می شود . اما اینباربجای آبله مرغان ، زونا بروز می کند . هنوز کاملاً مشخص نشده که چه چیزی باعث می شود ویروس از حالت غیرفعال به حالت فعال برسد .

داشتن زونا به معنای ابتلا به بیماری زمینه ای دیگری نیست .

چگونه زونا می گیرید ؟

هرکسی که مبتلا به آبله مرغان بوده است ، VZV در بدن خود دارد و در معرض خطر ابتلا به زونا قرار دارد . در حال حاضر ، هیچ راهی برای دانستن اینکه چه کسی و چگونه به این بیماری مبتلا می شود وجود ندارد . اما ، برخی از موارد این احتمال را بیشتر می کند :

• بزرگسالی : با افزایش سن خطر ابتلا به زونا افزایش می یابد . افراد ممکن است با پیر شدن ، در مبارزه با عفونت ها زمان سخت تری داشته باشند . حدود نیمی از موارد زونا در بزرگسالان 60 ساله یا بالاتر اتفاق می افتد که البته شانس ابتلا به زونا در 70 سالگی بیشتر می شود .
• مبارزه با عفونت ها : سن می تواند بر سیستم ایمنی بدن شما تأثیر بگذارد . یک عفونت HIV ، سرطان ، نور بیش از حد خورشید یا داروهای پیوند عضو یا حتی استرس یا سرماخوردگی می تواند سیستم ایمنی بدن شما را برای مدتی تضعیف کند . همه اینها می تواند شما را در معرض خطر زونا قرار دهد .

آیا زونا یک بیماری مسری است ؟

زونا بیماری مسری نیست . این بیماری از کسی به شما سرایت نمی‌کند . اما ، شما می توانید آبله مرغان را از کسی که دارای زونا است ، بگیرید . بنابراین ، اگر تا به حال آبله مرغان را تجربه نکرده اید ، سعی کنید از هر کسی که زونا دارد دوری کنید .

اگر زونا دارید ، سعی کنید از هرکسی که آبله مرغان نداشته یا ممکن است سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد ، دوری کنید .

علائم زونا چیست ؟

معمولاً زونا فقط در یک طرف بدن یا صورت و در یک ناحیه کوچک و نه در همه جای بدن ایجاد می شود . رایج ترین مکان برای زونا ، محلی است در اطراف شکم .

بیشتر افراد برخی از علائم زونا را بروز می دهند :

• سوزش ، سوزن سوزن شدن یا بی حسی پوست
• احساس مریضی – لرز ، تب ، معده ناراحت یا سردرد
• تاول های پر از مایع
• پوستی که به لمس حساس است
• خارش خفیف تا درد شدید

بسته به جایی که زونا ایجاد می شود ، می تواند باعث علائمی مانند سکسکه یا حتی از بین رفتن بینایی نیز شود .

در برخی افراد ، علائم زونا خفیف بروز می کند . ممکن است فقط خارش داشته باشند . برای برخی دیگر ، زونا باعث ایجاد درد شدید می شود که از ملایم ترین لمس یا یک نسیم ساده بوجود می آید .

 سیر بیماری زونا چقدر طول می کشد ؟

در بیشتر موارد زونا 3 تا 5 هفته طول می کشد . زونا از الگویی شبیه روش زیر پیروی می کند :

• اولین نشانه اغلب درد ، سوزش یا سوزن سوزن شدن است . گاهی اوقات ، شامل بی حسی یا خارش یک طرف بدن هم می شود .
• حدود 1 تا 5 روز پس از احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش روی پوست ، بثورات قرمز رنگ ظاهر می شود .
• چند روز بعد ، بثورات به تاول های پر از مایع تبدیل می شوند .
• حدود یک هفته تا 10 روز پس از آن ، تاول ها خشک می شوند و پوسته پوسته می شوند .
• چند هفته بعد ، جای زخم پاک می شود .

اکثر مردم فقط یک بار زونا را می گیرند . اما ، بیش از یکبار گرفتن هم امکان پذیر است .

دردهای طولانی مدت و سایر مشکلات پایدار

پس از از بین رفتن بثورات زونا ، برخی از افراد ممکن است با درد مداوم به نام نورالژی بعد از تبخال یا PHN رها شوند . درد در ناحیه ای که بثورات دیده می شود احساس می شود . برای برخی از افراد ، PHN طولانی ترین و بدترین قسمت زونا است . هرچه سن شما در هنگام ابتلا به زونا بیشتر باشد، احتمال ابتلا به PHN بیشتر است .

درد PHN می تواند باعث افسردگی ، اضطراب ، بی خوابی و کاهش وزن شود . برخی از افراد مبتلا به PHN به سختی می توانند فعالیت های روزمره خود را مانند لباس پوشیدن ، پخت و پز و غذا خوردن انجام دهند . در صورت بروز هر یک از این مشکلات با پزشک خود مشورت کنید .

داروهایی وجود دارد که ممکن است به PHN کمک کند . استروئیدها ممکن است درد را کاهش داده و زمان بیمار شدن را کوتاه کنند . مسکن ها ، داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج ها نیز ممکن است درد را کاهش دهند . معمولاً PHN با گذشت زمان بهتر می شود .

بیماری زونا

برخی از افراد مشکلات دیگری دارند که پس از پاک شدن زونا ادامه دارد . به عنوان مثال ، تاول های ناشی از زونا می توانند عفونی شوند . همچنین ممکن است جای زخم بر روی پوست بماند . مهم است که ناحیه را تمیز نگه دارید و سعی کنید تاول ها را نترکانید . پزشک شما می تواند در صورت لزوم درمان آنتی بیوتیکی را تجویز کند .

در صورت مشاهده تاول در صورت خود ، سریعاً به پزشک مراجعه کنید – این یک مشکل فوری است . تاول های اطراف یا در چشم می توانند باعث آسیب دیدگی یا نابینایی چشم شوند . افت شنوایی ، فلج مختصری در صورت یا به ندرت تورم مغز ( آنسفالیت ) نیز می تواند رخ دهد .

اگر احتمال زونا می دهید حتما به پزشک مراجعه کنید

اگر فکر می کنید ممکن است زونا داشته باشید ، در اسرع وقت با پزشک خود مشورت کنید . مهم است که پزشک خود را حداکثر 3 روز پس از شروع بثور مشاهده کنید . پزشک تایید خواهد کرد که در شما زونا وجود دارد یا نه و می توانید یک برنامه درمانی تهیه کنید . اگر شرایطی دارید که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند ، پزشک ممکن است آزمایش زونا را تجویز کند .

آزمایش زونا همچنین می تواند به پزشکان در تشخیص زونا در افرادی که بثوراتی ندارند ، کمک کند . اگرچه درمانی برای زونا وجود ندارد ، اما درمان زود هنگام با داروهایی که با ویروس می جنگند می تواند به خشک شدن تاول کمک کند و درد شدید را محدود کند . زونا را اغلب می توان در خانه درمان کرد . افرادی که مبتلا به زونا هستند به ندرت نیاز دارند در بیمارستان بمانند .

آیا باید واکسن زونا را تزریق کرد ؟

واکسن زونا امن و آسان است، و ممکن است شما را از گرفتن زونا و PHN مراقبت کند . بزرگسالان سالم در سنین 50 و بالاتر باید با واکسن زونا واکسینه شوند . در دو دوز ، از فاصله 2 تا 6 ماه تجویز می شود .

شما می توانید واکسن زونا را در مطب پزشک و برخی داروخانه ها دریافت کنید .

اگر به زونا مبتلا شدید چه کاری باید انجام دهید ؟

اگر زونا دارید ، در اینجا نکاتی وجود دارد که به شما کمک می کند احساس بهتری داشته باشید :

• استراحت زیادی داشته باشید و وعده های غذایی متعادل بخورید .
• تمرینات ساده ای مثل کشش یا راه رفتن را امتحان کنید . قبل از شروع روال جدید ورزش با پزشک خود مشورت کنید .
• برای تسکین درد و کمک به خشک کردن تاول ها ، یک دستمال خنک را روی تاول های خود قرار دهید .
• کارهایی انجام دهید که ذهن شما را از درد دور کند . به عنوان مثال ، تماشای تلویزیون ، خواندن ، صحبت با دوستان ، گوش دادن به موسیقی آرامش بخش یا کار کردن در یک سرگرمی که دوست دارید .
• از استرس خودداری کنید . این می تواند درد را بدتر کند .
• لباس هایی با پارچه طبیعی و گشاد بپوشید .
• احساسات خود را در مورد درد خود با خانواده و دوستان به اشتراک بگذارید .

همچنین می توانید شیوع ویروس را با استفاده از این موارد محدود کنید :

• لمس نکردن و خراشیدن بثورات
• شستن دستها اغلب