خودمراقبتی در سالمندان

مقدمه : امروزه جمعیت سالمندان در حال افزایش است. این پدیده جهانی است. در دوران سالمندی ، تغییراتی در ابعاد مختلف جسمانی و روانی و بروز انواع بیماری و ناتوانی به وجود خواهند آمد و این تغییرات سالمند را مستعد آسیب و کاهش کیفیت زندگی می کند.

با شناخت و استفاده از روش خود مراقبتی در دوران سالمندی می توان به سلامتی و طول عمر بیشتری دست یافت و از ابتلا به انواع بیماری های روحی و جسمی پیشگیری کرد.داشتن یک برنامه جامع خودمراقبتی به سالمند کمک می‌کند گام‌های مناسبی برای کاهش استرس و بهبود کیفیت زندگی خود بردارد.

بحث :

خودمراقبتی چیست؟

خودمراقبتی گام اول سلامت است. همین است که فرد یاد بگیرد از خودش مراقبت کند. در واقـع خود مراقبتی، اقدامها و فعالیتهای آگاهانه، آموخته شده و هدفداری است که به منظور حفظ حیات، تأمین و ارتقای سلامت انجام میشود.

خود مراقبتی با چند ویژگی زیر همراه است:

رفتاری است داوطلبانه
فعالیتی است آموختنی
حق و مسؤولیتی است همگانی

خودمراقبتی در سالمندان

خود مراقبتی در سالمندان خودمراقبتی در سالمندان

خود مراقبتی با آموزش سالمندان و ارتقاء خود مراقبتی آنها ،تغییر در شیوه زندگی و گرایش به زندگی سالم، تغذیه مناسب، استفاده از مکمل های غذایی، ورزش منظم، کنترل وزن، کاهش استرس، خودداری از خوددرمانی امکان پذیر خواهد بود.

درسالمندی ،اقدامات و فعالیت های آگاهانه ،آموخته شده و هدفداری است که توسط فرد سالمند به منظور حفظ حیات و تامین و ارتقای سلامت خود و خانواده اش انجام می گیرد. با اجرای برنامه خودمراقبتی می توان توانایی عملکرد افراد سالمند را حفظ و بهبود بخشید. مطالعات نشان می‌دهد که خودمراقبتی، مهمترین شکل مراقبت اولیه هم در کشورهای توسعه یافته و همچنین درکشورهای درحال توسعه است.

مداخلاتی که به منظور بالا بردن اطلاعات خودمراقبتی صورت می گیرد باعث تغییرات مثبتی درنگرش و باورها، بهبود اطلاعات بهداشتی وعملکرد افراد سالمند می‌گردد.

با خود مراقبتی، هر فردی به صورت ارادی و فعالانه، زمانی را برای خود در نظر می‌گیرد تا کارهایی را انجام دهد که موجب حفظ و تقویت سلامتی او شود. خودمراقبتی،‌ اعتماد به نفس وعزت نفس سالمند را افزایش داده و بر شور و شوق زندگی و انگیزه موفقیت اش می‌افزاید.

با ما همیشه در جریان باشید

با الفبای زندگی سالمندی آشنا شوید

الفبای سلامتی سالمندی بنیاد فرهنگ سالمندی

از همکاری با شما به خود می بالیم

خود آگاهی، اولین گام خودمراقبتی

برای خود مراقبتی، سالمند باید در موارد ذیل دیدگاه روشنی داشته باشد :

آنچه که هست
آنچه که می‌خواهد باشد
دلایل‌ برای چنین قصدی

سپس، سالمند باید توانمند شود تا آگاهانه و فعالانه آنچه را که می‌خواهد به واقعیت تبدیل کند.

خودمراقبتی در سالمندان

انواع خودمراقبتی

خودمراقبتی بر اساس شیوه های مختلف به چند دسته تقسیم میشود. درمتداول ترین تقسیم بندی، خودمراقبتی به انواع جسمی، روانی و عاطفی، معنوی و اجتماعی تقسیم میشود.

خودمراقبتی جسمی در سالمندان

خودمراقبتی جسمی نیازمند زیست سالم و توجه به محیط پیرامونی اسـت. این بخش از خودمراقبتی شامل:

انجام فعالیتهای ورزشی به شکل روزانه ، خواب و استراحت کافی ، رعایت بهداشت فردی دهان و دندان پیشگیری از حوادث (در هنگام خارج شدن از تخت، عبور از پلکان؛ سرخوردن از سطح خیس و کف حمام) مراجعه به تیم سلامت جهت انجام معاینه و مراقبت دوره ای و منظم.
غذای سالم شامل صبحانه، نهار، شام و میان وعده‌های .
توجه به توصیه های پزشک در خصوص محدودیت و ممنوعیت غذایی . خودمراقبتی در سالمندان
توجه باید داشت که در دوران سالمندی باید به اندازه کافی آب نوشیده شود. خودمراقبتی در سالمندان
هنگام بیماری، استراحت کافی داشته مورد نیاز است و در طول شبانه روز خواب و استراحت کافی باید وجود داشته باشد. خودمراقبتی در سالمندان
در طول روز ساعات طولانی بی تحرک نباید نشست. خودمراقبتی در سالمندان
مسافرت در هنگام تعطیلات
در صورتی که کاهش اشتها و یا سرفه مداوم وچود دارد ، به علائم خطر توجه کرده و آن را با پزشک در میان باید گذاشت. خودمراقبتی در سالمندان
از دستگاه‌ها، لوازم و رفتارهای پرخطر مانند سیگار، قلیان باید اجتناب کرد.
محیط زندگی باید متناسب با محدودیت حرکتی و شرایط بدنی تغییر نماید. وسایل اضافی خانه باید خارج شود

خودمراقبتی در سالمندان

خودمراقبتی عاطفی و روانی در سالمندان

نیازهای عاطفی و روانی در برگیرنده احساسی است که فرد نسبت به خود و توانایی هایش برای مدیریت احساسات و مقابله با مشکلات دارد. سلامت عاطفی، بیانگر توانایی بـرای برقراری ارتباط با هیجانها، احساسات و حواس و نیز بازتاب شناخت برای تنظیم اهــداف بـر اســاس توانایی فــردی است.

با داشتن سلامت روانی و عاطفی، شامل وجود احساس رضایت، اعتماد به نفس کافی، اعتماد و صمیمیت در دوره سالمندی میتوان به سلامتی و طول عمر بیشتری دست یافت و از ابتلا به انواع بیماریهای پیشگیری کرد.

خودمراقبتی در سالمندان

ازجمله راهکارهای خودمراقبتی عاطفی مـوارد ذیل است:

استفاده از روشهای مختلف مانند آرام سازی عضلانی
حضور در طبیعت
گوش دادن به موسیقی آرام بخش
دیدار با دوستان و آشنایان
فکر کردن به کارهای مثبت خود و افتخار به آنها
ابراز خشم و احساسات به روش سازنده
تبادل تجربیات با همسالان
مراجعه به روانشناس یا روانپزشک در صورت بروز مشکل روحی و روانی
مطالعه
گریه وقتی که لازم است

خودمراقبتی در سالمندان

خودمراقبتی اجتماعی در سالمندان

نیازهای اجتماعی شامل نیاز به تعلق، عشق و محبت است. روابـط اجتماعی برای حفظ سلامت روانـی و همچنین سلامت جسمی بسیار حیاتی است. انسان موجودی اجتماعی است و داشتن فعالیت اجتماعی و حفظ روابـط بین فـردی میتواند به او کمک کند تا سالمت جسمی و روحی خوبی داشته باشد، موارد ذیل کمک کننده هستند:

معاشرت با افرادی که به انسان حس خوبی بدهد
حفظ دوستی و تعامل اجتماعی
خوردن وعده های غذایی تا حد امکان با خانواده و در محیطهای دوستانه
گفت وگوی دوستانه در طول روز با اعضای خانواده یا با همکاران خود
معاشرت و مراوده با افرادی که احساس خوبی ایجاد می‌کنند.
عضویت در گروه‌های همسان محلی
ارتباط با افرادی که در زندگی‌ مهم هستند.

خودمراقبتی در سالمندان

خودمراقبتی معنوی در سالمندان

همان طور که تغذیه با مواد غذایی برای بدن ما ضروری است، پرورش روح نیز ضرورت دارد. خود مراقبتی معنوی کمک می‌کند با خالق هستی آشنایی پدید آید و معنای زندگی را درک شود. موارد ذیل کمک کننده هستند: